Pacjenci onkologiczni to grupa osób najbardziej zaniedbywana pod względem leczenia usprawniającego. Panuje ogólny pogląd, że rehabilitacja w ich przypadku jest niewskazana, a wręcz może być szkodliwa. Pogląd ten funkcjonuje w środowisku medycznym i wpływa na szerzenie strachu przed jakimikolwiek zabiegami fizjoterapeutycznymi zarówno wśród pacjentów jak i samych fizjoterapeutów. Drodzy Państwo, czas najwyższy pożegnać ten absurdalny mit!

Nie ma ŻADNYCH badań potwierdzających ten krzywdzący pogląd. Do niedawna nikt nie badał pacjentów chorych na nowotwory z obawy przed skutkami ubocznymi… Więc nikt nie wiedział, czy takowe w ogóle by wystąpiły! Kiedyś uważano, że nowotwór jest zlokalizowany w jednym miejscu ciała, a bodźcowanie tego rejonu może przyczynić się do pobudzenia tkanek nowotworowych i ich wzrostu lub rozsiewu. Obecnie wiadomo, że nowotwór krąży we krwi, więc jest wszędzie, nie ma mowy o miejscowym jego pobudzeniu do wzrostu przez jakikolwiek bodziec.

Na szczęście, powolutku, robi się badania, które wykazują ponad wszelką wątpliwość, że rehabilitacja ma bardzo duży, pozytywny wpływ na poprawę jakości życia pacjentów w każdej fazie choroby nowotworowej.

Osoby chore na nowotwory mogą stosować wszystkie rodzaje ćwiczeń fizycznych, po zabiegu operacyjnym, w trakcie radioterapii i chemioterapii oraz po zakończeniu leczenia, zarówno profilaktycznie, jak i leczniczo oraz paliatywnie. Powinny one uwzględniać ich zainteresowania oraz sprawność i wydolność fizyczną. Najbardziej wskazane są ćwiczenia tlenowe wykorzystujące naturalne formy ruchu i angażujące duże grupy mięśniowe np. wszystkie rodzaje chodu, począwszy od spokojnego spaceru aż do szybkiego marszu, najlepiej na świeżym powietrzu, ale także pływanie, bieg lub jazdę na rowerze. Intensywność ćwiczeń powinna być umiarkowana na poziomie 60-80 proc. maksymalnego tętna dla wieku (220-wiek).

Można również stosować ćwiczenia oporowe, których obciążenie powinno zawierać się między 30 a 70 proc. maksymalnego obciążenia i obejmować duże grupy mięśni. Obecnie najbardziej powszechne jest łączenie treningu tlenowego (wytrzymałościowego) z oporowym (siłowym), który prowadzony jest 3-5 razy w tygodniu po 30-60 minut, co najmniej przez 6 tygodni.

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do wykonywania ćwiczeń fizycznych przez osoby chore na nowotwory, ale mogą istnieć pewne ograniczenia do stosowania niektórych form aktywności. W przypadku anemii nie należy stosować zbyt intensywnego treningu, przy małopłytkowości należy wykluczyć formy ruchu związane z ryzykiem urazu np. gry zespołowe, a przy zmniejszonej odporności ćwiczenia należy prowadzić w warunkach zmniejszających ryzyko infekcji np. w małych grupach czy łagodnych warunkach klimatycznych.

Ćwiczenia fizyczne nie tylko poprawiają sprawność psychofizyczną, ułatwiając i przyspieszając powrót do pełnej aktywności życiowej, ale także mają wpływ na wzrost skuteczności leczenia choroby nowotworowej, zwiększając odporność organizmu oraz poprawiając stan psychiczny chorych. Wszystkie badania potwierdzają, że osoby aktywne i sprawne fizycznie mają znacznie mniejsze, nawet o 50 proc., ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej, jej nawrotu lub przedwczesnej śmierci.

Nieocenionym narzędziem do wspomagania chorych jest masaż. Stosujemy:

Masaż limfatyczny – pomocny w przypadku obrzęków. Jest to łagodne, ręczne wspomaganie odpływu nadmiaru chłonki. Bardzo dużo pacjentek po mastektomii ma go zaleconego po operacji i jest to już norma. Mało kto wie, że można go stosować w każdej fazie choroby.

Masaż leczniczy – nastawiony na walkę z bólem. Pacjentów nowotworowych nagminnie faszeruje się lekami przeciwbólowymi, które nie są obojętne dla układu pokarmowego i wątroby, a masaż fantastycznie pomaga wyciszać bóle mięśniowe i powięziowe, bez skutków ubocznych.

Masaż relaksacyjny – każdy pacjent w obliczu rozpoznania nowotworu zamienia się w kłębek nerwów. Stres wzmaga bóle, przyczynia się do powstawania napięć mięśniowych, obniżenia nastroju, niechęci do walki z chorobą. Wszystkie powyższe znacznie obniżają jakość życia i rokowania na poprawę. Masaż relaksacyjny powinien być przepisywany wszystkim jako najzdrowsze, pierwsze lekarstwo!

Szanowni pacjenci! Serdecznie zapraszamy do Centrum Dobrej Rehabilitacji po pomoc w walce z chorobami nowotworowymi, my się Was nie boimy.

Autor: Mgr Joanna Bąk